تحصیل دکتری در کانادا به شما این اجازه را می‌دهد که با اساتید و پژوهشگران برجسته دانشگاه‌ها کار کنید و از امکانات تحقیقاتی پیشرفته و مدرن آنها بهره ببرید.
پس از فارغ‌التحصیلی هم با گرفتن ویزای کار به مدت ۳ سال، همچنان می‌توانید در کانادا بمانید و کار کنید و در نهایت پس از یک سال کار کردن و کسب شرایط لازم، برای گرفتن اقامت دائم کانادا اقدام کنید.
- طول دوره: ۴ تا ۶ سال
- هزینه دوره: سالانه بین ۱۰,۰۰۰ تا ۳۰,۰۰۰ دلار کانادا
- شرایط سنی: ۳۰ تا ۴۰ سال
- شرایط دریافت بورسیه: معدل حداقل ۱۷ و نمره زبان آیلتس حداقل ۶.۵ یا معادل آن
- مدرک زبان مورد نیاز: آیلتس ۶.۵ تا ۷ یا معادل آن
مراحل تحصیل دکتری در کانادا
پروسه اخذ پذیرش دکترا در کانادا را می‌توان به ۲ مرحله اصلی تقسیم بندی کرد:
1- پیدا کردن استاد راهنما یا سوپروایزر
قبل از اینکه بخواهید برای دانشگاههای کانادا در مقطع دکترا اپلای کنید و پذیرش تحصیلی بگیرید ابتدا باید با اساتید دانشگاههای آن در رشته مرتبط خود مکاتبه کنید و بتوانید برای تز دکترای آینده استاد راهنما پیدا کنید.
البته تعداد کمی از دانشگاههای کانادا برای پذیرش در مقطع دکترا کمیته محور هستند. یعنی نیازی به کانتکت با اساتید نیست و از ابتدا باید برای آن رشته اپلای کنید. در این مورد، تصمیم گیرنده اصلی بخش Graduate School دانشگاه است و اپلیکیشن شما در این بخش بررسی می‌شود. در صورت داشتن شرایط لازم پذیرش و گرفتن تایید اولیه، پرونده شما به اساتید دپارتمان مورد نظر ارائه می‌شود تا یکی از آنها سوپروایزری شما را قبول کند.
- تهیه لیست دانشگاه متناسب با رشته تحصیلی
از تمام دانشگاه‌هایی که رشته تحصیلی شما در آنها ارائه می‌شود و شرایط پذیرش تحصیلی آن دانشگاه‌ها مانند حداقل معدل، نمره زبان، سابقه تحقیقاتی و غیره را دارید، لیستی تهیه کنید.
- تهیه ایمیلی از سوابق تحصیلی و شغلی
ایمیلی تهیه کنید و در آن خلاصه‌ای از سوابق تحصیلی و شغلی، کارهای پژوهشی انجام شده، مقالات چاپ شده و حوزه‌های تحقیقاتی مورد علاقه خود را بنویسید. باید در این ایمیل به طور خلاصه توضیح دهید چرا شما دانشجوی مناسبی برای انجام کار تحقیقاتی با استاد مورد نظر هستید. نوشتار شما باید قانع کننده بوده و در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ کلمه باشد.
- انتخاب اساتید مرتبط با حوزه تحقیقاتی شما در وبسایت دپارتمان
وارد وبسایت دپارتمان رشته خود شده و از بین تمام اساتیدی که در آن رشته تدریس می‌کنند، اساتیدی را انتخاب کنید که حوزه تحقیقاتی شما با حوزه تحقیقاتی آن اساتید هماهنگ و در یک راستا باشد.
- ارسال ایمیل به اساتید
سپس کانتکت با اساتید را شروع کنید و به آنها ایمیل بزنید. بهتر است رزومه و مدرک و ریز نمرات لیسانس و فوق لیسانس خود را به ایمیل ضمیمه کنید.
- آماده شدن برای مصاحبه پس از دریافت جواب مثبت
اگر پاسخ مثبتی از استادی دریافت کردید و یا قبل از آن مایل به انجام مصاحبه با شما بودند خود را برای مصاحبه آماده و سعی کنید با بهترین جواب‌ها خود را دانشجوی شایسته و مناسبی برای آن استاد نشان دهید.
- آغاز پروسه اپلای
در نهایت با دریافت پاسخ مثبت از یکی از اساتید پروسه اپلای خود را انجام دهید و نام ایشان را در اپلیکیشن وارد کنید.
نکات مهم در مورد نحوه مکاتبه با اساتید دانشگاههای کانادا در مقطع دکترا
- در عنوان ایمیل مقطع تحصیلی و همچنین ترم ورودی مورد نظر خود را ذکر کنید.
- از نوشتن ایمیل‌های جنرال و کلی پرهیز کنید.
در متن ایمیل در مورد علایق تحقیقاتی خود و چگونگی ارتباط آن با حوزه تحقیقاتی استاد به صورت خلاصه صحبت کنید و ایمیل خود را از این نظر خاص کنید. - بهتر است در ایمیل اولیه در مورد فاند و بورسیه تحصیلی صحبت نکنید.
بیشتر اساتید در مقطع دکترای کانادا برای دانشجویان بورسیه در نظر می‌گیرند. البته ممکن است بعضی از اساتید بودجه کافی برای ساپورت دانشجو را نداشته باشند و اعلام کنند که به دلیل نداشتن بودجه نمی‌توانند دانشجوی دیگری را بورسیه کنند.در چنین مواردی برای اینکه استاد را از دست ندهید، بهتر است در مورد گرفتن فاند چانه نزنید و به استاد بگویید که حاضرید به صورت سلف فاند و بدون دریافت بورسیه دانشجوی او شوید.
طبق سیستم تحصیلی دانشگاههای کانادا، حتی اگر دانشجویی در ترم اول بورسیه تحصیلی دریافت نکند از ترم‌های بعد احتمال زیادی وجود دارد که بورسیه بگیرد. در واقع بیشتر استادها به دلیل عدم شناخت کافی از دانشجویان و میزان توانمندی آنها نگران هستند آنها را ساپورت مالی کنند، اما پس از گذشت یک ترم تحصیلی و ارزیابی میزان توانمندی و دانش پژوهشی آنها و همچنین در صورت عملکرد خوبشان، به آنها بورس تحصیلی اختصاص می‌دهند.
- اگر استادی شما را به مصاحبه دعوت کرد، پاسخ‌های خود را برای سوالات احتمالی از قبل آماده کنید.
اساتید معمولا در جلسات مصاحبه چند مورد را بررسی می‌کنند:
میزان تسلط شما در درک و صحبت به زبان انگلیسی یا فرانسه
میزان اعتماد به نفس شما و نحوه پاسخگویی به سوالات
میزان تسلط و دانش علمی شما در مورد رشته تحصیلی خود و پژوهش‌هایی که انجام داده‌اید
میزان آشنایی شما با حوزه‌های تحقیقاتی استاد و بیان چگونگی ارتباط آنها با سوابق پژوهشی‌تان
برای اینکه جلسه مصاحبه موفقیت آمیز باشد، از قبل سوابق پژوهشی و مقالات استاد را با دقت مطالعه کنید و خود را برای سوالات مرتبط و احتمالی آماده کنید. همچنین ممکن است در مورد پایان نامه و مقالاتی که قبلا نوشته‌اید از شما سوال بپرسند، بنابراین خود را از این جهت آماده کنید.
- خود را مشتاق و مایل به کار کردن با استاد نشان دهید.
در مکاتبه یا در زمان مصاحبه با استاد مورد نظر نشان دهید که تمایل زیادی برای کار در گروه تحقیقاتی او دارید و این علاقه را با ذکر دلایل منطقی نشان دهید. حتی اگر حوزه تحقیقاتی استاد به حوزه تحقیقاتی شما خیلی نزدیک نباشد، به او بگویید که توانایی و آمادگی کافی برای کار در یک حوزه پژوهشی نسبتا متفاوت را دارید.
2- ارسال مدارک به دانشگاه و اپلای
حالا که استاد راهنمای شما مشخص شده است بلافاصله همه مدارک لازم برای اپلای دکتری کانادا را تهیه و اقدام به اپلای کنید.
هر دانشگاه کانادا دستورالعمل خاص خود را در اپلای کردن دارد. اما به طور کلی برای اپلای دکترا در بیشتر دانشگاههای کانادا باید مراحل زیر را دنبال کنید:
- مدارک مورد نیاز برای اپلای رشته تحصیلی خود را آماده کنید
ابتدا وارد وب سایت دانشگاه و دپارتمان مورد نظر خود شده و قسمت How to Apply و بخش Admission Requirements را برای رشته دکترای انتخابی مطالعه کنید. بعضی از دانشگاه‌ها برای تهیه مدارک دستورالعمل خاصی دارند مثلا برای انگیزه نامه (SOP) محدودیت کلمه تعیین می‌کنند و یا برای فایل‌هایی که قرار است آپلود کنید، محدودیت حجم در نظر می‌گیرند. بنابراین طبق دستورالعمل‌های دپارتمان مدارک لازم را تهیه کنید.
- ددلاین اپلای را بررسی کنید
پس از تایید استاد راهنما بدون وقفه پروسه اپلای را شروع کنید و آن را به روزهای آخر ددلاین موکول نکنید. تمام مدارک مورد نیاز برای اپلای و از جمله توصیه‌نامه‌ها باید قبل از آخرین مهلت زمانی به دست دانشگاه برسد و اپلیکیشن شما کامل باشد.
- در وب سایت دانشگاه و در قسمت Apply اکانت بسازید
برای اپلای دکترا کانادا در بیشتر دانشگاه‌ها باید از طریق وب سایت دانشگاه و بخش Graduate School این کار را انجام دهید. در صفحه Graduate School هم باید در بخش اپلای و Create Account، اکانت بسازید و اطلاعات لازم را وارد کنید. همچنین در این مرحله باید کلمه کاربری و رمز عبور اپلیکیشن خود را مشخص کنید.
- اپلیکیشن آنلاین را پر کنید و مدارک لازم را آپلود نمایید
پس از ساخت اکانت، وارد اپلیکیشن اصلی می‌شوید و در آنجا لازم است اطلاعات فردی، نام رشته، ترم ورودی، سوابق تحصیلی و شغلی، نام استاد راهنما، سوابق پژوهشی و دیگر موارد لازم را وارد کنید.
در بعضی از اپلیکیشن‌ها امکان آپلود مدارک لازم وجود دارد اما در اپلیکیشن بعضی از دانشگاه‌ها این امکان پس از سابمیت اپلیکیشن به وجود می‌آید. یعنی در مرحله اولیه فقط اطلاعات لازم را وارد می‌کنید و پس از اپلای، ایمیلی برای شما ارسال می‌شود که در آن نحوه فعال کردن پورتال و آپلود مدارک برای شما توضیح داده شده است.
- اطلاعات حساب بانکی را وارد و اپلیکیشن فی را پرداخت کنید
با استفاده از ویزا کارت یا مستر کارت می‌توانید به صورت آنلاین هزینه بررسی اپلیکیشن را پرداخت کنید. ما در ویزا موندیال تمام هزینه‌ها را با استفاده از کارت‌های بانکی کانادایی برای شما انجام می‌دهیم.
در پایان روی گزینه “Submit” کلیک کنید.
پس از سابمیت از صفحه تایید اپلای اسکرین شات بگیرید و آن را در جای مطمئنی سیو کنید.
- پس از اپلای، پورتال خود را فعال کرده و وضعیت اپلیکیشن خود را بررسی کنید
پس از سابمیت اپلیکیشن ایمیلی حاوی اپلیکیشن نامبر و اطلاعات لازم برای فعال کردن پورتال خود دریافت می‌کنید. طبق دستورالعمل گفته شده عمل کرده و پورتال خود را فعال کنید.
در این قسمت می‌توانید وضعیت اپلیکیشن خود را ببینید و اینکه چه مدارکی به دست دانشگاه رسیده و چه مدارکی (مانند توصیه نامه یا آیلتس) هنوز در انتظار دریافت است. مطمئن شوید که همه مدارک قبل از ددلاین تکمیل شوید. پس از تکمیل اپلیکیشن، پرونده توسط دانشگاه وارد مرحله بررسی و ارزیابی می‌شود. به طور مرتب پورتال خود را تا دریافت نتیجه نهایی و اخذ پذیرش چک کنید.
- پذیرش دکترای خود را دریافت کرده و آن را تایید نمایید
تبریک می‌گوییم، پذیرش دکترا گرفتید. پس از دریافت نامه پذیرش، محتوای آن را با دقت مطالعه کنید و اگر نیاز به تایید پذیرش دارد، آن را در اپلیکیشن آنلاین و در قسمت Confirm Offer انجام دهید. البته همه دانشگاه‌ها این مرحله را ندارند و تنها برای بعضی از دانشگاه‌ها لازم است پس از پذیرش، آن را تایید کنید.
بهترین دانشگاههای کانادا برای تحصیل دکترا
| نام دانشگاه | رتبه کشوری | رتبه جهانی |
|---|---|---|
| دانشگاه تورنتو | ۱ | ۱۷ |
| دانشگاه بریتیش کلمبیا | ۲ | ۳۱ |
| دانشگاه مک گیل | ۳ | ۵۱ |
| دانشگاه مک مستر | ۴ | ۱۳۳ |
| دانشگاه آلبرتا | ۵ | ۱۳۸ |
| دانشگاه مونترال | ۶ | ۱۴۰ |
| دانشگاه کلگری | ۷ | ۱۷۴ |
| دانشگاه اوتاوا | ۸ | ۱۹۲ |
| دانشگاه واترلو | ۹ | ۲۱۰ |
| دانشگاه وسترن | ۱۰ | ۲۸۷ |
بورسیه دولتی
بورسیه‌های دولتی کانادا با اینکه برای دانشجویان خارجی هم در نظر گرفته شده ولی متاسفانه کشور ایران جزو کشورهای مشمول این بورسییه‌ها نیست ولی برای اطلاع شما از این نوع اسکالرشیپ‌های تحصیلی، در اینجا به دو مورد از مهمترین آنها اشاره می‌کنیم:
- بورسیه ونیه–The Vanier Canada Graduate Scholarships
به ازای هر سال مبلغ ۵۰ هزار دلار کانادا (معادل با ۳۷۲۱۰ دلار آمریکا) را در مقطع دکترا و در رشته‌های علوم اجتماعی و انسانی، علوم طبیعی، علوم مهندسی و علوم بهداشت به دانشجویان برتر داخلی و خارجی می‌پردازد.
- بورسیه بنیاد پیر الیوت ترودو– The Pierre Elliott Trudeau Foundation doctoral scholarships
به مدت سه سال به ازای هر سال مبلغ ۴۰ هزار دلار کانادا (معادل با ۲۹۷۷۰ دلار آمریکا) را به شهروندان کانادا و دانشجویان خارجی پرداخت می‌کند. برای دریافت این بورسیه، موسسه کانادایی یا خارجی که مایل به تحصیل در آن هستید یا در حال حاضر در آن تحصیل می‌کنید، باید شما را پیشنهاد کند.
بورسیه دانشگاهی
انواع دیگری از اسکالرشیپ تحصیلی در مقطع دکترا در کانادا از سمت دانشگاه‌ها یا اساتید دانشگاهی تامین می‌شود. هر سال بسیاری از دانشگاههای کانادا فاندهای تحصیلی مقطع دکترا را در سایت خود اعلام می‌کنند. برای دریافت این نوع بورسیه‌ها باید برای آنها اپلای و مدارک لازم را برای دانشگاه ارسال کنید.
نمونه‌ای از بورسیه دانشگاهی کانادا
- فلوشیپ دانشگاه بریتیش کلمبیا – The University of British Columbia Four Year Doctoral Fellowship
حداقل مبلغ ۱۸,۲۰۰ دلار کانادا را به ازای هر سال تأمین می‌کند. این دانشگاه همچنین هزینه کامل تحصیل دانشجویان نخبه داخلی و خارجی را در کل مدت چهار ساله تحصیلشان متقبل می‌شود.
بورسیه اساتید
اساتید دانشگاههای کانادا هم هر سال به دانشجویان و پژوهشگران برتر خود در مقطع دکترا اسکالرشیپ تحصیلی ارائه می‌دهند. در واقع بودجه فاندی که آنها به صورت دستیار پژوهشی یا دستیار آموزشی ارائه می‌دهند از سمت دانشگاه تامین می‌شود.
- دستیار پژوهشی – Research Assistant
به عنوان دستیار پژوهشی، شما به یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه که می‌تواند استاد راهنمایتان باشد، از طریق همکاری در جمع‌آوری داده، آنالیز، گزارش نویسی، یا ساماندهی آزمایشگاه یا دفتر کمک می‌رسانید و بابت آن حقوق دریافت می‌کنید. حقوق دریافتی به صورت کسر شهریه خواهد بود و اگر مبلغ آن زیاد باشد، با آن می‌توانید هزینه‌های زندگی خود را هم تامین کنید.
- دستیار آموزشی – Teaching Assistant
به عنوان یک دستیار آموزشی از طریق انجام کارهایی نظیر تدریس دروس، تصحیح اوراق امتحانی دانشجویان، و یا مدیریت یا انجام بخش‌های آزمایشگاهی به استاد خود کمک می‌کنید. برای اینکه دستیار آموزشی شوید علاوه بر شرایط تحصیلی خیلی خوب، باید تسلط خود بر درس و توانایی‌تان در تسهیل یادگیری دانشجویان را به نحوی اثربخش نشان دهید.
بورسیه فول فاند
بورسیه فول فاند (Fully Funded Scholarship) به کمک هزینه‌ای گفته می‌شود که به دانشجویان برای طول مدت تحصیلشان در دانشگاههای کانادا تعلق می‌گیرد. فول فاند معمولا کل شهریه تحصیلی دانشجویان دکترا در ۴ سال را پوشش می‌دهد و در بعضی موارد هم شامل تامین هزینه سفر، هزینه مسکن، هزینه کتاب‌های درسی، هزینه بیمه و به طور کلی هزینه زندگی است.
دریافت بورسیه فول فاند بسیار رقابتی است و معمولا به دانشجویان ممتاز تعلق می‌گیرد. هر چقدر وضعیت تحصیلی شما از نظر معدل، نمره زبان و مهمتر از همه سوابق تحقیقاتی و پژوهشی قوی تر باشد، شانس بیشتری برای گرفتن فول فاند دکترا دارید. فاکتورهایی هم مانند بودجه دانشگاه کانادا و بودجه استاد راهنما هم بر میزان مبلغ فاند تحصیلی تاثیر می‌گذارد.
نمونه‌ای از فول فاند دکتری کانادا در دانشگاه مک مستر
تصویر زیر بخشی از نامه فاند یکی از کلاینت های ویزا موندیال است. ایشان از سمت استاد راهنمای دانشگاه مک مستر و همچنین خود دانشگاه اسکالرشیپ های بسیاری دریافت کرده‌اند که مجموع آن بیش از هزینه تحصیل وی در دوره دکترای مهندسی عمران در دانشگاه مک مستر است. بورسیه‌های مختلف در تصویر زیر مشخص شده‌اند:
تحصیل رایگان
خوشبختانه تحصیل رایگان دکتری در کانادا امکان پذیر است. کشور کانادا برای پژوهشگران اهمیت بسیار زیادی قائل است و از این رو هر ساله به دانشگاه‌ها و نهادهای دولتی خود بودجه زیادی برای حمایت از دانشجویان مقطع دکترا اختصاص می‌دهد.
این بودجه به صورت بورسیه و فاندهای تحصیلی ارائه می‌شود و بسته به شرایط تحصیلی دانشجو، به آنها فول فاند کامل Funded Scholarship) Fully) و یا بورسیه جزیی (Partial Fund) تعلق می‌گیرد. اینکه هر دانشجوی دکترا چقدر فاند بگیرد بسته به شرایط خوب تحصیلی و تحقیقاتی دانشجو، بودجه استاد، بودجه دانشگاه و میزان بودجه نهادهای دولتی متفاوت است.
بعضی از بورسیه‌ها تنها برای یک سال و بعضی دیگر از کمک هزینه‌های تحصیلی کل ۴ سال تحصیل دکترا را پوشش می‌دهند و به ترتیب تحصیل در مقطع دکترا در کانادا را رایگان می‌کند.
بورسیه‌های کامل نه تنها شهریه تحصیلی دانشجوی دکترا را پوشش می‌دهد، بلکه هزینه زندگی و هزینه بیمه پزشکی او را هم شامل می‌شود. ارائه چنین تسهیلات و حمایت‌های مالی هر ساله دانشجویان زیادی را از سراسر دنیا تشویق به تحصیل دکترا در کانادا می‌کند.
ویزا، کار و اقامت برای دانشجویان دکتری کانادا
- ویزای تحصیلی کانادا
پس از اخذ پذیرش دکتری کانادا حالا نوبت به اقدام برای گرفتن ویزای دانشجویی است.
برای دریافت ویزای تحصیلی کانادا در مقطع دکترا شرایطی لازم است که در این صفحه به آنها اشاره کرده‌ایم.
- ویزای همراه دانشجو
یکی از مزیت‌های تحصیل دکترا در کانادا این است که شما به عنوان دانشجوی دکتری می‌توانید همسر و فرزندانتان را همراه خود به کانادا ببرید. برای این منظور لازم است برای آنها ویزای همراه کانادا بگیرید.
- کار بعد از تحصیل در کانادا
پس از فارغ‌التحصیلی در مقطع دکترا در کانادا این امکان را دارید که با گرفتن ویزای کار پس از تحصیل PGWP برای مدت حداکثر ۳ سال دیگر در کانادا بمانید و کار کنید.
- اقامت کانادا از طریق تحصیل
دو مسیر کلی برای مهاجرت تحصیلی در مقطع دکترا وجود دارد:
۱. مسیرهای اخذ اقامت دائم کانادا در برنامه‌های فدرال،
۲. مسیرهای اخذ اقامت دائم کانادا در برنامه‌های استانی
که در این صفحه به تمام جزئیات آن پرداخته‌ایم.
- کار دانشجویی در کانادا
دانشجویان خارجی در کانادا می‌توانند حداکثر به مدت ۲۰ ساعت در هفته مشغول به کار باشند.
در روزهای تعطیل مانند تعطیلات رسمی یا تعطیلات بین دو ترم به صورت تمام وقت و تا ۴۰ ساعت در هفته مجاز هستید کار کنید.
